Beschrijving Bakstenen Duitse WO II Manschappenverblijven in de regio Mariakerke - Wondelgem

Vestingsbouw directe omgeving Gent.

Beschrijving en localiseren verschillende gekende structuren.

MA 16 : Bakstenen manschappenverblijf westelijke van zuidelijke tak Kollekasteelstraat (gesloopt voor 2008)

Algemene beschrijving van de structuur

De bakstenen manschappenbunkertjes zijn volledig in baksteen opgetrokken met muren van een kleine meter dik. Enkel het dak is uitgevoerd in beperkt gewapend beton. De draagstructuur van dit dak bestond uit spoorwegrails of I-profielen waartussen een bekisting van houten plankjes werd gelegd. Dit hout diende als verloren bekisting maar ook tegen afspringend beton. Dit hout is op vele plaatsen nog vrij intact aanwezig. De bunkertjes hebben allen zo goed als dezelfde structuur. Ze omvatten telkens 2 identieke elkaars spiegelbeeld zijnde, kamertjes die vooraan tegen de ramen of achteraan met een tussendeur met elkaar verbonden waren. Beide kamers hebben een smalle toegangsdeur volledig links en rechtsvooraan van de bunker. Tussen deze twee deuren heeft elke kamer één raam.

Ook de dakstructuur is ook ongeveer 1 meter dik. Alle bunkers hebben ook door dit dak ventillatieschachten zitten maar deze zitten niet echt altijd identiek qua locatie. Hier bleek men wel beperkt wat aan te passen volgens wat allicht voor de locatie van de structuur het best uitkwam. Deze ventillatieschachten leiden op het dak naar schouwen die men bij enkele structuurtjes nog kan terugvinden.

Heel wat van deze structuurtjes (zeker 2/3) zijn ondertussen verdwenen en gesloopt. Degenen die nog bestaan zijn ofwel zwaar vervallen of in het beste geval mee opgenomen bij de woning waar ze nog te vinden zijn, vaak als berghok.

Enkele structuren dragen zeker nog sporen van projectielinslagen. Het waren duidelijk schuilplaatsen voor manschappen. Ze waren zeker niet in staat zware rechtstreekse voltreffers te verdragen daar ze hoofdzakelijk uit baksteen waren opgetrokken. Ze boden enkel weerstand tegen scherven, geweervuur en niet rechtstreekse projectielinslagen.

Specifiek bij deze structuur

Deze manschappenbunker bevond zich westelijk van de zuidelijk lopende tak van de Kollekasteelstraat. Gezien dit zoals daar lokaal totaal verkaveld is, is daar heel wat allicht in die periode gesloopt zoals allicht ook dit exemplaar die kort tegen die weg moet gestaan hebben.

Grondplannetje manschappenstructuren Mariakerke Wondelgem
Detail van de cluster van structuren dat hier ooit stond zuidelijk van de Groenestaakstraat ter hoogte van het kruispunt met de Eeklostraat. (Collectie: Peter Taghon)

Dit is ingezoomd op die zuidelijke tak van de Kollekasteelstraat. Je ziet de structuur liggen als 2 vierkantjes naast elkaar. Men heeft telkens dus elk bunkertje dat als 2 kamers is opgebouwd, getekend als 2 vierkantjes. het duidt ook meteen de oriëntatie aan van de structuur.

Dit is dus structuur 27 die als functie "Fu-Trupp Aivo" wordt aangeduid. Dit slaat op structuren opgetrokken voor "Transmissie, zendeenheden". Waar de "Aivo" op slaat is nog onduidelijk. Ook was hier bij de structuur nog een garage voorzien. Mogelijks voor allicht een zendwagen.

Bewerkte luchtfoto Google Earth met in het rood aangeduid, de locatie waar ongeveer deze structuur ooit zou moeten gestaan hebben.
Beeld vanop Streetview. De structuur moet hier ergens tussen de weg en de huidige woning gestaan hebben en is dus heden zeker verdwenen.

Gebruikte externe bronnen

  • Buskruit en Sauerkraut - Materiele oorlogsbronnen in Gent - Georges Antheunis en Marie Christine Lalemant - p103.
  • Gent - September 1944 - J.P. Marchal
  • Informatie doorgekregen via Mr Jos De Baets - Mariakerke
  • Originele kaartjes en detailuitleg: Peter Taghon